pH của đất trồng – Những điều cần biết và cách đo chính xác
Tóm tắt nội dung
Độ pH là một chỉ số quan trọng trong việc xác định độ phù hợp của đất đai cho việc trồng trọt. Nếu pH của đất không phù hợp, cây trồng sẽ không thể phát triển tốt và năng suất sẽ bị ảnh hưởng. Trong bài viết này, chúng ta sẽ tìm hiểu về chỉ số pH, cách đo pH của đất, và những phương pháp để điều chỉnh pH đất nhằm tạo ra môi trường trồng trọt tối ưu.
Chỉ số pH là gì?

pH hay chỉ số pH (còn gọi là độ pH) là một thang đo từ 1 đến 14 dùng để phản ánh tính chất acid hoặc kiềm của một môi trường. Đối với đất trồng, pH là một trong những yếu tố quan trọng nhất ảnh hưởng đến sự sinh trưởng và phát triển của cây trồng.
- pH = 7 là mức trung tính, không acid không kiềm.
- pH > 7 là mức kiềm, cần được cải tạo bằng cách bón các chất gây acid hóa như lưu huỳnh, sắt sunphat, v.v.
- pH < 7 là mức acid, cần được cải tạo bằng cách bón vôi bột để điều chỉnh.
Trên thực tế, các loại đất chủ yếu có độ pH từ 5.0 đến 8.0, tùy theo loại cây trồng mà ta phải điều chỉnh cho phù hợp. Các loại đất có độ pH nằm ngoài khoảng này thường không phù hợp để trồng trọt.
Tầm quan trọng của pH đối với cây trồng
Độ pH của đất ảnh hưởng đến khả năng hấp thu dinh dưỡng của cây trồng. Nếu pH không phù hợp, các chất dinh dưỡng sẽ không thể hòa tan và di chuyển được trong đất, dẫn đến cây không thể hấp thu đủ các chất cần thiết cho sự sinh trưởng.
Ngoài ra, pH của đất cũng ảnh hưởng đến sự phát triển của vi sinh vật trong đất, từ đó tác động đến quá trình phân hủy chất hữu cơ và quá trình hình thành các chất dinh dưỡng cho cây trồng.
Vì vậy, việc xác định và điều chỉnh pH của đất trồng là rất quan trọng để đảm bảo cây trồng phát triển tốt và cho năng suất cao.
Các loại cây trồng và yêu cầu về pH
Mỗi loại cây trồng lại có yêu cầu về pH đất khác nhau. Một số ví dụ:
- Cây họ cam chanh (giống cây có múi), cây sầu riêng, cây cà phê và hầu hết các loại cây trồng thích hợp với đất có pH từ 5,5 đến 6,5.
- Cây họ đậu, cây khoai lang, cây nho, v.v. thích hợp với đất có pH từ 6,0 đến 7,0.
- Cây họ hành tỏi, cây rau, v.v. thích hợp với đất có pH từ 6,5 đến 7,5.
Vì vậy, việc kiểm tra và điều chỉnh pH đất là rất quan trọng để đảm bảo cây trồng phát triển tốt.
Cách lấy mẫu thử pH đất

Để có kết quả chính xác về pH của cả khu đất, ta nên lấy mẫu đất ở 5 vị trí trên khu đất (lấy ở 4 góc và ở trung tâm). Nếu diện tích đất lớn, có thể tăng số lượng mẫu đất để có kết quả chính xác hơn.
Cách lấy mẫu như sau:
- Dùng xẻng sạch, lấy một ít đất (khoảng 200g) ở độ sâu 15-20cm tại mỗi vị trí.
- Đặt các mẫu đất vào túi nilon sạch, dán nhãn ghi rõ vị trí lấy mẫu.
- Đối với đất vườn, khu đất trồng cây ăn quả hoặc cây lâu năm, nên lấy mẫu vào những thời điểm như sau:
- Trước khi bắt đầu mùa trồng (ví dụ: trước mùa xuân hoặc mùa thu).
- Sau khi thu hoạch.
- Khi cây có dấu hiệu bất thường về màu lá, sự phát triển.
- Đối với đất trồng hoa, rau, cây ngắn ngày, có thể lấy mẫu thường xuyên hơn, ví dụ 2-3 tháng một lần.
Sau khi lấy mẫu, đem đến phòng thí nghiệm hoặc sử dụng các phương pháp đo pH tại chỗ để đo và xác định độ pH của đất.
Những cách đo pH của đất
Có nhiều phương pháp khác nhau để đo pH của đất, bao gồm:
- Đo pH đất bằng máy đo pH
- Đo pH đất bằng hóa chất
- Đo pH đất bằng giấy đo pH (giấy quỳ tím)
Chúng ta sẽ lần lượt tìm hiểu từng phương pháp.
Đo pH đất bằng máy đo pH
Đây là phương pháp chính xác và phổ biến nhất để đo pH của đất. Các bước thực hiện như sau:
- Chuẩn bị mẫu đất: Lấy mẫu đất theo hướng dẫn ở phần trước, đem về rửa sạch, để khô.
- Cân lượng đất cần đo: Cân khoảng 10g đất khô.
- Pha dung dịch: Cho 10g đất vào cốc thủy tinh, thêm 25ml nước cất hoặc nước khử ion, khuấy đều và để yên trong 30 phút.
- Đo pH: Nhúng điện cực của máy đo pH vào dung dịch, đọc và ghi lại kết quả.
Ưu điểm của phương pháp này là cho kết quả chính xác, nhanh chóng. Tuy nhiên, thiết bị đo pH cần được hiệu chuẩn định kỳ để đảm bảo độ chính xác.

Đo pH đất bằng hóa chất
Phương pháp này sử dụng các hóa chất chuyên dụng để xác định pH của đất. Các bước thực hiện như sau:
- Chuẩn bị mẫu đất: Lấy mẫu đất theo hướng dẫn, rửa sạch và để khô.
- Pha dung dịch đệm: Các bộ test pH thường đi kèm với dung dịch đệm chuẩn. Pha dung dịch đệm theo hướng dẫn.
- Thêm hóa chất: Cho một lượng nhất định mẫu đất vào ống nghiệm, thêm vài giọt hóa chất theo hướng dẫn của bộ test.
- Đo và nhận kết quả: Quan sát sự thay đổi màu của dung dịch, so sánh với bảng màu tiêu chuẩn để xác định pH của mẫu đất.
Ưu điểm của phương pháp này là đơn giản, không cần thiết bị chuyên dụng. Tuy nhiên, độ chính xác thường không cao bằng phương pháp đo bằng máy.
Đo pH đất bằng giấy đo pH (giấy quỳ tím)
Đây là phương pháp đơn giản nhất để xác định pH của đất, chỉ cần sử dụng giấy quỳ tím.
- Chuẩn bị mẫu đất: Lấy mẫu đất theo hướng dẫn, rửa sạch và để khô.
- Thêm nước: Cho một lượng nhất định mẫu đất vào cốc, thêm nước cất hoặc nước khử ion vừa đủ để tạo thành dung dịch lỏng.
- Thử bằng giấy quỳ tím: Nhúng giấy quỳ tím vào dung dịch đất, để khoảng 1 phút. Quan sát sự thay đổi màu của giấy quỳ tím.
- Đọc kết quả: So sánh màu của giấy quỳ tím với bảng màu tiêu chuẩn để xác định pH của đất.
Ưu điểm của phương pháp này là rất đơn giản, không cần thiết bị đặc biệt. Tuy nhiên, độ chính xác thấp hơn so với đo bằng máy hoặc hóa chất.

Kết luận
Độ pH của đất là một yếu tố quan trọng ảnh hưởng đến sự sinh trưởng và phát triển của cây trồng. Việc xác định và điều chỉnh pH đất là rất cần thiết để tạo ra môi trường trồng trọt tối ưu.
Trong bài viết này, chúng ta đã tìm hiểu về chỉ số pH, cách lấy mẫu đất, và các phương pháp đo pH như sử dụng máy đo, hóa chất, và giấy quỳ tím. Mỗi phương pháp đều có ưu và nhược điểm riêng, tùy thuộc vào điều kiện và yêu cầu cụ thể mà người trồng cây có thể lựa chọn phương pháp phù hợp.
Hy vọng những thông tin trong bài viết sẽ giúp ích cho các bạn trong việc quản lý và chăm sóc đất trồng hiệu quả. Chúc các bạn thành công trong việc trồng trọt!
Tìm kiếm : đo ph đất, cách đo ph đất, cach do ph cua dat